براي درمان بايست دوره زماني درد، اسپاسم و ايسكمي شكسته گردد. نخستين گام درماني تجويز ملينهايي مي باشد كه مدفوع را حجيم و شل ميكنند و همراه با آن نشستن در لگن آبگرم را توصيه ميكنيم. در اين مرحله تجويز پماد آنتي هموروئيد (حاوي مواد بيحس كننده، كورتون و مواد نرمكننده ميباشد) و يا ژل ليدوكائين ميتواند كمك كننده باشد. اغلب موارد شقاق حاد با چنين درماني بهبود مييابند. در صورتيكه پاسخ درماني كافي گرفته نشد، و يا شقاق از نوع مزمن بود، ميتوان از داروهاي ديگري استفاده كرد.
درمان شقاق يا فيشر
براي درمان بايست دوره زماني درد، اسپاسم و ايسكمي شكسته گردد. نخستين گام درماني تجويز ملينهايي مي باشد كه مدفوع را حجيم و شل ميكنند و همراه با آن نشستن در لگن آبگرم را توصيه ميكنيم. در اين مرحله تجويز پماد آنتي هموروئيد (حاوي مواد بيحس كننده، كورتون و مواد نرمكننده ميباشد) و يا ژل ليدوكائين ميتواند كمك كننده باشد. اغلب موارد شقاق حاد با چنين درماني بهبود مييابند. در صورتيكه پاسخ درماني كافي گرفته نشد، و يا شقاق از نوع مزمن بود، ميتوان از داروهاي ديگري استفاده كرد.
درمان شقاق با دارو
نيتروگليسيرين با همان مكانيسمي كه عضلات صاف عروق كرونر را شل ميكند ميتواند عضله اسفنكتر داخلي را هم شل كرده و از اسپاسم خارج كند. پماد %۰٫۲ (دو دهم درصد) آن براي درمان شقاق استفاده ميشود و معتقدند يك اسفنكتروتومي شيميايي موقت ايجاد ميكند علاوه بر آن خونرساني آنودرم را نيز افزايش ميدهد. از معايب آن ايجاد سر درد است و بهتر است در حالت خوابيده استفاده شود. در ايران گاهي به اشتباه به بيمار پماد%۲ (دو درصد) داده ميشود كه سردرد بسيار شديدي ايجاد ميكند. پماد ايزوسوربايد و يا ديلتيازم موضعي و خوراكي نيز ميتوانند با مكانيسم مشابه به بهبود شقاق كمك كنند و سر درد هم ايجاد نميكنند. درمان دارويي شقاق مزمن در حدود ۶۰٪ موارد موثر است.
درمان شقاق با بوتاكس
تزريق موضعي سم بوتولينيوم (بوتاكس) نيز با فلج موقت عضلات اسفنكتر داخلي، يك نوع اسفنكتروتومي شيميايي موقت ايجاد ميكند كه ميتواند منجر به بهبودي شقاق گردد. ولي در دراز مدت تا ۴۱٪ احتمال بازگشت شقاق وجود دارد.
درمان شقاق به روش اسفنكتروتومي
جراحي در موارديكه درمان دارويي فايدهاي نداشته و يا خوب شده و دوباره عود كرده سفارش ميگردد. مناسبترين درمان جراحي اسفنكترو تومي لترال مي باشد. قبلاً از ديلاتاسيون تدريجي آنوس زير بيهوشي بهره گرفته ميشد كه تا ۴۰٪ با عود همراه بود. در اسفنكتروتومي لترال حدود ۳۰٪ فيبرهاي عضله اسفنكتر داخلي در سمت راست يا چپ آنوس قطع ميشوند. بيش از ۹۵٪ بيماراني كه اسفنكتروتومي ميشوند، با اين درمان با اين درمان بهبود مييابند و ميزان عود آن كمتر از ۱۰٪ ميباشد. با اين عمل احتمال بياختياري نسبت به دفع گاز وجود دارد و ميزان اين عارضه بين ۵ تا ۱۵٪ گزارش شده است. اسفنكتروتومي لترال به دو روش باز وبسته انجام ميشود. شيوه بسته بر پايه مقالات با عوارض كمتري همراه است.
كاربرد ليزر در درمان شقاق
كاربرد ليزر در درمان شقاق اكثرا در نابود كردن زايده هاي اضافي كناره مقعد استفاده مي شود و درمان شقاق به صورت كامل انجام نمي شود. اما در موردهايي كه زايده هاي و برخي اوقات زخم هاي خارجي نظير بخيه استفاده نمي شود منجر به پايين آمدن درد شده و خيلي مفيد مي باشد.
درمان جراحي شقاق
در موردهايي كه شقاق يا فيشر به درمان دارويي پاسخي نمي دهد يا بعد از درمان دوباره بازمي گردد عمل جراحي توصيه مي گردد. عمل ترجيحي، قطع نسبي اسفنكتر داخلي است كه باعث فشار استراحت اسفنكتر پايين آمده مي شود و زخم ترميم مي يابد. در 4 درصد بيماريهاي شقاق پس از اين عمل بي اختياري در دفع گاز يا مدفوع اتفاق مي افتد كه اين درصد در اشخاصي كه به ساير شيوه ها به عنوان نمونه به شيوه دارو درمان مي گردند شبيه به هم مي باشد بنابراين مناسب ترين شيوه درماني شقاق در اين وضعيت شل كردن اسفنكتر مي باشد.
اصل هاي درماني شقاق
درمان يبوست با رژيم پرفيبر و مايعات و گاهي ملين، كنترل درد، گرم كردن موضع. بي حس كننده هاي موضعي همراه با كورتيكوستروييدها براي كنترل درد مصرف مي شود. اسپاسم اسفنكتر داخلي غالبا با درمان داروئي برطرف نمي شود نيتروگليسيرين و ديلتيازم ۲٪ باعث پرخوني محل و در نتيجه باعث تسريع در بهبودي زخم و سرانجام پايين آمدن يا نابودي اسپاسم مي شود. در موردهايي كه پماد نيتروگليسيرين باعث سردرد مي گردد پماد ديلتيازم مناسب مي باشد. از تزريق بوتاكس هم در درمان شقاق بهره مي برند. نشستن در لگن آب گرم به مدت ۱۵ دقيقه و۳ بار در روز به پايين آوردن اسپاسم اسفنكتر و درد كمك ميكند.