كيست درموئيد يكي از انواع كيست هاي تخمدان است كه توده هايي خوش خيم مي باشد. اين توده به علت دارا بودن موادي از جمله مو و غضروف و چربي و دندان با اين نام شناخته مي شود و بر اثر بقاياي مواد ژنتيك يا سلول هاي بنيادي ايجاد مي شود،كه منشاء اين سلول ها به دوران جنيني بازميگردد در واقع مي توان گفت كيست ناشي از اختلالي در تكامل بافت پوست در دوران جنيني ايجاد شده اين معمولاً در دوران كودكي تا بزرگسالي قابل مشاهده نيست. اين بيماري اكتسابي و عفوني نيست و بيشتر در زناني با سنين ۲۰ الي ۳۰ مشاهد مي شود.
كيست درموئيد چه زماني ايجاد ميشود ؟
در صورت رشد ناهماهنگ لايه هاي پوست در لايه اپيتليوم فضايي كيسه مانند ايجاد شده در نتيجه ساختارهاي پوست در اين ناحيه به دام مي افتند و كيست مويي ايجاد مي شود. ديواره سلولي اين كيست مشابه ساختار خارجي پوست و داراي فوليكول هاي مو، غدد عرق و گاهي مو، دندان يا عصب است. كيست درموئيد داراي دو نوع خوش خيم وبدخيم است كه در اغلب موارد خوش خيم مي باشد.
علائم كيست درموئيد
برخي از علائمي كه ممكن است كيست درموئيد در فرد ايجاد نمايد به اين شرح است:
- درد شكمي
- خونريزي هاي غيرطبيعي از واژن
- مشكلات ادرار
- تهوع و استفراغ
- درد هنگام رابطه جنسي
- درد شديد در قسمت پاييني كمر و ران ها
- افزايش وزن
- بزرگ شدن شكم
- تب و لرز
- ترشحات چركي
تفاوت كيست مويي پايين كمر با كيست درموئيد
گاهي ممكن است كيست مويي با كيست درموئيد اشتباه گرفته شود كه درايت و مهارت پزشك معالج مي‌تواند احتمال بروز اين خطا را محدود كند.
مهمترين تفاوت هاي كيست مويي با كيست درموئيد به اين شرح است:
- كيست مويي از بيماري هاي مقعدي است كه پايين كمر ايجاد مي شود اما كيست درموئيد در داخل تخمدان رشد مي كند.
- كيست مويي پايين كمر ناشي از عفونت، اضافه وزن و … ايجاد شده در حالي كه كيست درموئيد بر اثر بقاياي مواد ژنتيك در جنيني ايجاد شده است.
- كيست مويي معمولاً حاوي يك يا چند عدد مو است ولي كيست درموئيد مي تواند شامل فوليكول هاي مو، غدد عرق و گاهي مو، دندان يا عصب باشد.
- كيست مويي پايين كمر عفوني است و ناشي از عفونت روي ميدهد در حالي كه كيست درموئيد فاقد مواد عفوني است.
- بهترين راهكار درمان كيست مويي با ليزر است اما راهكار درمان قطعي كيست تخمدان يا درموئيد با عمل جراحي يا از طريق لاپاراسكوپي است.
با توجه به تفاوت هايي كه اين دو بيماري دارند اما تشخيص اين ضايعه براي بيمار امكان پذير نمي‌باشد و مراجعه به پزشك متخصص براي تشخيص و معاينه دقيق الزامي مي‌باشد.
روش هاي درمان كيست درموئيد
كيست درموئيد نياز به درمان دارد ولي معمولاً درمان آن اورژانسي نيست، ولي در مواردي ممكن است كيست موجب چرخش تخمدان شود كه در اين صورت نيازمند درمان فوري خواهد بود، اين حالت علايمي مانند استفراغ ، تب ، درد شديد ، يبوست و يا اسهال را ايجاد مي كند.
درمان اين كيست بستگي به فاكتورهايي از جمله سن بيمار، نوع و اندازه كيست دارد. در مراحل ابتدايي بيماري، پزشك توصيه مي كند، چند ماه صبر نماييد، زيرا ممكن است برخي از كيست ها از بين بروند ولي نياز است در فواصل زماني منظم رشد كيست و تغيير اندازه آن از طريق سونوگرافي لگني مورد بررسي قرار گيرد.در مراحل بعدي ممكن است پزشك داروهاي ضدبارداري را تجويز نمايد كه اين مورد نيز تاثير چنداني در توقف رشد اين سلول ها نخواهد داشت.
در صورتي كه اين كيست ها بيش از اندازه بزرگ شوند نياز به درمان جراحي است، در اين عمل كه ممكن است با استفاده از لاپاراسكوپي نيز انجام گيرد، كيست هاي ايجاد شده در تخمدان برداشته خواهند شد. در صورتي كه درمان با روش كم تهاجمي لاپاراسكوپي صورت گيرد نتيجه موفق آميز تر است زيرا كه مانع از چسبندگي بعد از عمل مي شود. دوران نقاعت كوتاه تر و درد بعد از عمل نيز كمتر خواهد بود.
در حالتي كه كيست درموئيد سرطاني باشد، ممكن است رحم، تخمدانها و لوله هاي فالوپي در طي عمل جراحي برداشته شوند و همراه با اين عمل نيز درمان هاي شيمي درماني وپرتو درماني انجام گيرد. همچنين در صورتي كه كيست تخمدان بعد از يائسگي ايجاد شود، احتمالاً پزشك عمل جراحي را توصيه مي كند.
چه زماني نياز به برداشتن كيست درموئيد است؟
به طور كلي كيست درموئيد عملي ضروري نيست اما در صورتي كه پاره، ملتهب شده و ايجاد درد كند نياز به درمان فوري دارد.
لازم است در موارد زير براي برداشت اين كيست ها اقدام نماييد:
- زماني كه كيست دردناك شود.
- زماني كه كيست رشد كرده و يا تغيير رنگ دهد.
- ايجاد نازيبايي
پيشگيري از ابتلا به كيست درموئيد
اين بيماري راه پيشگيري خاصي ندارد زيرا كه كيسزمينه اي ژنتيكي در دوران جنيني دارد، تنها راهكار پيشگيري ازاين بيماري ، انجام سونوگرافي بصورت سالانه مي باشد، تا اطلاعات دقيقي از وضعيت اعضاي بدن در ناحيه لگن دريافت كنيد. اين كيست ها تاثيري در قاعدگي ندارند و باعث نامنظم شدن آن نمي شوند.